Wojna w Ukrainie i związany z nią napływ uchodźców, inflacja i rosnące ceny energii miały duży wpływ na rynek handlowy w Polsce. Analogiczne do zeszłego roku pozostają preferencje konsumentów, aby kupować w pobliżu miejsca zamieszkania, a to motywuje deweloperów do budowania kolejnych parków handlowych i centrów convenience w małych miastach. Podsumowując 2022 rok, eksperci Colliers wybrali najistotniejsze wydarzenia ostatnich 12 miesięcy oraz trendy, które będą kształtować rynek handlowy w 2023 roku.

Listopad był kolejnym złym miesiącem w sektorze budownictwa mieszkaniowego – wynika z najnowszych danych GUS. Liczba inwestycji rozpoczynanych przez deweloperów spadła o prawie 43% (r/r). Przez 11 miesięcy br. deweloperzy zaczęli budować o 45 tysięcy mniej mieszkań niż w analogicznym okresie przed rokiem. To znaczy, że za dwa lata najpewniej znacznie trudniej będzie o gotowe, a do tego nowe mieszkanie.

Develia rozpoczęła przekazywanie lokali we wrocławskiej inwestycji Kaskady Różanki. Przy ulicy Chorwackiej, w pobliżu nadodrzańskich wałów, deweloper wybudował 128 mieszkań o zróżnicowanych układach i metrażach – od 25 do 95 metrów kwadratowych.

Krakowski Park Technologiczny (KPT) wydał kolejne dwie decyzje o wsparciu inwestorów w ramach Polskiej Strefy Inwestycji. Decyzje trafią do firmy Fabryka Kart Trefl-Kraków Sp. z o.o. mającej swoją siedzibę w podkrakowskim Podłężu oraz do firmy Wessper Sp. z o.o. z Rzezawy. Suma nakładów inwestycyjnych wyniesie 18 062 700,00 zł.

Kierowcy mogą od wtorku, 20 grudnia korzystać z północnego odcinka Wschodniej Obwodnicy Wrocławia, czyli nowo wybudowanej drogi wojewódzkiej między Łanami a Długołęką. Trasa pozwoli odciążyć komunikacyjnie centrum miasta, a dzięki połączeniu z trasą S8 i Autostradową Obwodnicą Wrocławia ułatwi podróżowanie oraz przejmie ruch tranzytowy.

Zator Park Rozrywki, Wolbrom Zachodni, Rzozów Centrum i Wola Radziszowska Lipki – cztery nowe przystanki na małopolskich torach, które od 11 grudnia zwiększyły dostęp do pociągów. Łatwiejsze podróże na zakopiance, to efekt modernizacji linii prowadzonej przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. z udziałem środków unijnych. Dwa kolejne przystanki zbudowane są z Rządowego programu budowy lub modernizacji przystanków kolejowych.

Rynek magazynowy w 2022 roku utrzymał swoją pozycję jako jeden z dynamiczniej rozwijających się sektorów nieruchomości w Polsce, pomimo zakłóceń łańcuchów dostaw, przekładających się na wzrost ogólnych kosztów budowy, a także na wzrost czynszów. Przyszły rok będzie okresem, kiedy słowa nearshoring, reshoring czy friendshoring będą odmieniane na rynku przez wszystkie przypadki, a dążenie do optymalizacji kosztów i szukanie oszczędności będą największymi wyzwaniami dla uczestników rynku magazynowego.

Nowa elektrociepłownia, farma fotowoltaiczna, likwidacja węzłów grupowych – to najważniejsze inwestycje, które realizuje Elbląskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej. Są one spójne z kierunkami rozwoju Elbląga oraz polityką ciepłowniczą kraju i UE. Prace są zaawansowane, a finansowanie – między innymi z zewnętrznych programów i dotacji.

GH Development, belgijski deweloper działający na polskim rynku, otrzymał pozwolenie na budowę inwestycji mieszkaniowej w warszawskim Wawrze. Firma zrealizuje kameralny budynek mieszkalny z klimatycznymi poddaszami, lokalami usługowymi na parterze i garażem podziemnym nieopodal ulicy Marsa, na warszawskim Wawrze.

PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. i Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego podpisały umowę na modernizację i elektryfikację linii kolejowej na odcinku Piotrków Trybunalski - Bełchatów z wydłużeniem do Bogumiłowa, wartą 662 mln zł. To druga umowa z Urzędem Marszałkowskim Województwa Łódzkiego realizowana z Rządowego Programu Kolej Plus.

Współpraca między Energą Wytwarzaniem (inwestor) oraz Energą Green Development (deweloper i inżynier kontraktu), spółek zależnych Energi z Grupy ORLEN, umożliwi zwiększenie do 26 MW z 20 MW mocy budowanej w woj. wielkopolskim (powiat turecki) farmy PV Gryf. Inwestycja zostanie zakończona w ciągu kilku najbliższych miesięcy. Farma fotowoltaiczna PV Gryf dzięki zwiększonej mocy będzie w stanie zasilić ok. 13 tys. gospodarstw domowych.

Sytuacja finansowa firm budowlanych w Polsce jest dobra (30%) lub stabilna (46%), a 22% ankietowanych ocenia ją jaką trudną. Największe wyzwania stanowią rosnące koszty materiałów budowlanych (70%), sprzętu (65%) oraz jego dostępność (63%). Coraz niższa rentowność i spadek koniunktury sprawiają, że firmy zdecydowanie bardziej kontrolują koszty i szukają efektywnych finansowo rozwiązań. Wybór pada na najem.

Wraz z wygasaniem pandemii zadłużenie deweloperów sukcesywnie spadało. Jednak 2022 rok przyniósł branży nowe wyzwania: wysoka inflacja, podwyżki stóp procentowych i zmniejszenie zdolności kredytowej Polaków sprawiły, że IV kwartał bieżącego roku deweloperzy przywitali ponownym wzrostem zadłużenia i liczby dłużników. Według danych Krajowego Rejestru Długów wartość przeterminowanych zobowiązań finansowych sektora to obecnie 177,6 mln zł. Jeśli nie uda się zahamować spadków rozpoczynanych inwestycji mieszkaniowych, to ucierpią inne gałęzie gospodarki.

Rozbudowa ul. Lazurowej i budowa części ul. Gandhi to inwestycja, na którą Warszawa otrzyma ok. 30,8 mln zł z funduszy unijnych Programu Infrastruktura i Środowisko. Umowa o dofinansowanie została już podpisana.

Kolejny duża, zagraniczna firma stawia na rozwój swojej fabryki na Dolnym Śląsku. Niemiecki koncern Brose Sitech zakończył właśnie rozbudowę swojego zakładu produkcyjnego w Głogowie i już planuje kolejną inwestycję w tej lokalizacji.

Już wkrótce w pierwszym biurowcu krakowskiej inwestycji realizowanej przez White Star Real Estate i Cain International – The Park Kraków przy ul. Saskiej – pojawi się główny najemca – właściciel marki 4F – firma OTCF. Zaawansowana jest także budowa drugiego budynku – B2. Jego oddanie do użytkowania ma nastąpić w II kw. 2023 r. Ponadto, deweloper przygotowuje się do rozpoczęcia prac budowlanych przy budynkach B3 i B4. Mają one ruszyć w pierwszej połowie 2023 r. Trwają również prace projektowe dotyczące 4 kolejnych budynków biurowych tj. B5-B8, wchodzących w II fazę projektu.

Deweloper magazynowy LCube zakończył z powodzeniem negocjacje dotyczące finansowania projektu Logistic Park Rzeszów zlokalizowanego przy międzynarodowym lotnisku Rzeszów-Jasionka. W ramach zawartej umowy kredytowej pozyskał ponad 13 mln euro i 10 mln zł od Banku Pekao S.A. Pozyskane środki zabezpieczą finansowanie budowy II etapu parku logistycznego i pozwolą na refinansowanie wybudowanej już części obiektu.

Ponad 2,5 tys. km nowych dróg szybkiego ruchu oraz dokończenie trwających inwestycji, pełna sieć autostrad i dróg ekspresowych – to założenia przyjętego przez Radę Ministrów 13 grudnia 2022 r. Rządowego Programu Budowy Dróg Krajowych do 2030 r. (z perspektywą do 2033 r.).

Develia rozpoczęła przekazywanie kluczy w VI i VII etapie osiedla Centralna Park na krakowskich Czyżynach. W ramach tych faz inwestycji powstało 478 lokali o powierzchniach od 25 do 86 metrów kwadratowych. Budowa trwała odpowiednio 22 miesiące dla VI etapu i 17 miesięcy dla VII etapu.

Jaki będzie rok 2023 dla Dolnego Śląska? Z pewnością rekordowy – budżet województwa w wysokości 2 miliardów 274 milionów złotych oraz brak deficytu oznacza dla mieszkańców regionu wiele nowych inwestycji i dalszy dynamiczny rozwój gospodarczy całego regionu. Najwięcej pieniędzy samorząd województwa przeznaczy na transport, ochronę zdrowia i rozwój regionalny.